سخن چینی
امام صادق علیهالسلام فرمودند:
اِنَّ مِن اَكبَرِ السِّحرِ النَّميمَةَ يُفَرَّقُ بِها بِينَ المُتَحابَّينِ وَ يُجلَبُ العَداوَةُ عَلَى المُـتَصافِيَينِ وَ يُسفَكُ بِها الدِّماءُ وَ يُهدَمُ بِها الدُّورُ وَ يُكشَفُ بِها السُّتورُ وَ النَّمّامُ اَشَرُّ مَن وَطىءَ عَلَى الرضِ بِقَدَمٍ؛[1]
از بزرگترين جادو، سخنچينى است؛ زيرا با سخنچينى، ميان دوستان جدايى میافتد، دوستان يكدل با هم دشمن میشوند، بهواسطه آن خونها ريخته میشود، خانهها ويران میگردد و پردهها دريده میشود. سخنچين، بدترين كسى است كه روى زمين راه میرود.
امام علی علیهالسلام نیز میفرمایند: بر تو باد که از سخنچینی دوری نمائی که آن کینهها را در دل میکارد و شخص را از خدا و خلق دور مینماید[2]
امام صادق علیهالسلام فرمودند: «و إنّ مِن أکبرِ السحرِ النمیمه یُفَرقُ بها بینَ المتحابینَ و یُجلبُ العداوهُ علی المُتَصافیینِ و یُسفَکُ بها الدماءُ و یُهدَمُ بها الدُورُ و یُکشَفُ بها الستورُ و النمامُ شرُّ مَن و طَئَ الأرضَ[3]
امام صادق علیهالسلام پس از بیان اقسام سحر میفرماید: «جز این نیست که بزرگترین اقسام سحر، نمامی است که بهواسطه آن بین دوستان جدایی میاندازد و دشمنی را بجای صفا در بین کسانی که با یکدیگر یکرنگ بودند قرار میدهد و به سبب سخنچینی خونها ریخته میشود و خانهها خراب میشوند و پردهها کشف میشود و نمام بدترین کسانی است که روی زمین راه میرود.[3]
گاهی حسادت به دیگری در مقام یا مال یا شخصیت او، سبب میشود که فرد بدخواه او گردد و در صدد برمیآید که هر طوری شده لطمه و ضربهای به او وارد کند و خوار و ذلیلش نماید. به دنبال این اندیشه میکوشد با خبرچینی و نقل گفتار و رفتار ناپسندی که او در حق دیگران گفته یا انجام داده وی را، خوار و بدنام گرداند و بالاخره منشأ بعضی از موارد سخنچینی حسد و رشک بردن است .
سخنچینی علاوه بر اینکه منفور درگاه الهی است در نظر مردم هم منفور است؛ چرا که همه افراد جامعه، صلح و صفا و اتحاد را دوست دارند و از اختلاف، آتشافروزی و تفرقه، متنفر و منزجر هستند. حضرت علی علیه السلام فرمودند: هرکس کارش سخنچینی باشد خویشش با وی بجنگد و بیگانه دشمنش گردد[4]
سخنچيني از اموري است كه فرد به سبب آن دست به ايجاد دشمني و اختلاف ميزند. پيامبر اكرم صلیالله عليه و آله و سلم فرمودند: آيا ميخواهيد از شرورترين افراد به شما خبر دهم؟ افراد حاضر پاسخ دادند: آري، اي رسول خدا! آن حضرت فرمود: آنهايي كه بسيار سخنچيني ميكنند، در ميان دوستان اختلاف و جدايي مياندازند و براي اشخاص بيگناه و پاک، در جستوجوي عيب و اشكال تراشي هستند[5]
ميـان دوكس جـنگ چـون آتش است/ سخـنچـين بدبخـت هيزمكش است
كننـد اين و آن خـوش دگـر بـارهي دل/ و مي اندر ميـان، كور بخـت و خـجل
مـيــان دو تــن، آتـش افــروخــتـن/ نه عقل است و خود، در ميان سوختن[6]
امام علي عليهالسلام سخنچيني را اخلاق افراد منافق و شيوهي كساني شمرده كه از دايرهي دينداري خارج شدهاند.[7]
از رسول خدا صلّیاللّه علیه و آله و سلم نقل شده است که فرمودند: إِنَّ عَذَابَ الْقَبْرِ مِنَ النَّمِیمَةِ وَ الْغِیبَةِ و َالْکَذِبِ[8] عذاب قبر به خاطر سخن چینی و غیبت و دروغ است.
