عوامل مرگ ناگهانی
چه گناهاني باعث مرگ ناگهانی و بد مي شود؟
به طور كلى اجل و مرگ دو نوع است: يكى اجل حتمي و مسمّى، و دوّم اجل معلّق يا غير مسمّى.
نوع اوّل همان اجل طبيعى است كه مطابق با نظام خلقت هرموجود زنده‏اى پس از يك دوره زندگى عوامل زيستى او رو به كاهش و زوال مى‏گذارد تا روزى كه عمر او به سر رسد، و اجل معلق، مرگ‏هاى زودرس هستند كه بر اثر تصادف يا بيمارى‏ها وگناهان و… پديد مى‏آيند و هر دو اجل به اراده و مشيت الهى و بر طبق قضا و قدر الهى انجام مى‏شود، ولى نكته‏اى كه در اين جا قابل توجه است اين كه اعمال و رفتار ارادى و اختيارى انسان نيز، خود يكى از اسباب اين عالم و جزئى از قضا و قدر الهى است كه در بسيارى ازحوادث و پديده‏هاى عالم، نقش فاعلى به خود مى‏گيرد. پس انسان مى‏تواند با اعمال و رفتار خود، سرنوشت خويش را تعيين كند و يكى از امورى كه رفتار انسان در تعيين آن مؤثر است، مرگ مى‏باشد. انسان مى‏تواند با رعايت اصول بهداشتى و … عمر خود را به حد طبيعى و واقعى برساند. علاوه بر اين بعضى از گناهان يا كارهاى خير مانند قطع رحم يا ظلم و احسان وصله رحم و صدقات و… نيز در تأخير و تقديم مرگ‏ها مؤثر است، ولى در نهايت همه اينها برطبق قانون قضا و قدر الهى است و خداوند از ازل مى‏داند كه هر انسانى با اعمال و رفتار خوب يا بد خويش چه نوع اجلى خواهد داشت.
از آيات و روايات نيز معلوم مى‏شود كه انسان داراى دو نوع مرگ است . مرگ حتمى، هرگز تأخير و تقدم ندارد و صله رحم، صدقه و… هم تأثيرى بر آن نخواهد داشت. آن چه در روايات وارد شده كه صدقه، صله رحم، تشييع جنازه مؤمن و… عمر انسان را طولانى مى‏كند و با برخى امور آن را كاهش مى‏دهد، مربوط به اجل معلق است. به اين مثال توجه كنيد: اگر فانوسى را كه در مخزن آن مقدارى نفت وجود دارد، روشن كنيم دو نوع خاموشى براى آن متصور است: يكى آن كه آن قدر روشن باشد تا نفت آن تمام شود و به طور طبيعى خاموش گردد. دوم آن كه قبل از تمام شدن نفت، كسى آن را خاموش كند يا فانوس بر زمين افتد و… خاموش شود.
بيشتر مرگ‏ها با اجل معلق تحقق مى‏پذيرد نه با اجل حتمى؛ يعنى، يك‏سرى عوامل، در تقديم و يا تأخير آن دخيل است.
همانطور که گفتیم برخی گناهان موجب کوتاهی عمر ومرگ مفاجات یا ناگهانی میشود ، و بنابر روایات اکثر مرگها بر اثر گناهان می باشد. امام صادق علیه السلام می فرماید:«من یموت بالذنوب اکثر ممن یموت بالآجال»(بحار الانوار ج5ص616)
«کسانی که به(واسطه) گناهان می میرند بیش از کسانی هستند که به عمر طبیعی از این جهان می روند». ودر حدیثی دیگر فرموده است :«اما انه لیس من عرق یضرب و لا نکبة ولا صداع ولا مرض الا بذنب»(اصول کافی ج3ص370)یعنی «هیچ رگی نزند ونکبتی پیش نیاید وسردرد وبیماری نباشد جز به خاطر گناهی که از انسان سرزده است »

برخی از گناهان که موجب مرگهای ناگهانی وبد میشود عبارتند از :

1-قطع رحم:
از ابو حمزه ثمالی روایت شده است که امیر مؤمنان علیه السلام در خطبه ای فرمودند :«اعوذ بالله من الذنوب التی تعجل الفناء» (پناه می برم به خدا ا گناهانی که در نابودی شتاب کنند)
«ابن کوا» که در زمره دشمنان آن حضرت واز خوارج بود و همیشه مترصد بود تا ایرادی به گفتار ویا کردار حضرت بگیرد برخاسته وگفت :یا علی!مگر گناهی هم هست که در نابودی شتاب کند حضرت در جواب فرمودند:«نعم وتلک قطیعةالرحم»(آری قطع رحم)(اصول کافی ج4 ص48)
در روایتی از پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله آمده که فرمودند:«صلةالرحم تعمر الدیار وتزید فی الاعمار وان کان اهلهل غیر اخیار»(صله رحم خانه ها را آباد گرداند وبر عمرها بیفزاید گرچه انجام دهندگان آن مردم خوبی نباشند) (اصول کافی ج4 ص48)
همچنین در حدیث دیگری فرمودند:«صلة الرحم تهون الحساب وتقی میتة السوء»(صله رحم حساب (روز قیامت)را آسان سازد واز مرگ بد حفظ کند)(سفینة البحار ج1 ص 514)
قطع رحم در روایات ما درردیف شرک به خدا شمرده شده است و روایات در مذمت وآثار قطع رحم بسیار زیاد است.

2- دروغ،عامل کوتاهی عمر

دروغ آثار سوء زیادی در زندگی انسان دارد از جمله آن آثار کوتاهی عمر است. در روایتی از پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله در مورد قسم دروغ آمده است: «من حلف علی یمین وهو یعلم انه کاذب فقد بارز الله بالمحاربةوان الیمین الکاذبه تذر الدیار بلاقع من اهلها وتورث الفقر فی العقب»:کسی که به دروغ قسم بخورد وباند که دروغ است به جنگ با خدا رفته است و همانا قسم دروغ ، خانه ها را بی صاحب وبی خانمان گرداند وموجب فقر فرزندان گردد(سفینةالبحار ج1 ص 297)
امام باقر علیه السلام می فرماید :«سه خصلت است که هر کس مرتکب آن شود از دنیا نرود تا وبال وکیفر آن را (در این دنیا)ببیند:ستمکاری،قطع رحم ،وقسم دروغ برای مخالفت با خدا… به راستی که قسم دروغ وقطع رحم خانه خالی از اهل وخانمان میکند»

3-زنا

یکی از آثار شوم زنا کوتاهی عمر ومرگ بد وناگهانی است ، گناه زنا می باشد که در روایات ما به آن تصریح شده است از جمله در روایتی پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله می فرماید:
«ا یا معشر المسلمین، ایاکم والزنا ؛فان فیه ست خصال: ثلاث فی الدنیا وثلاث فی الآخرة،فاما التی فی الدنیا :فانه یذهب بالبهاء، ویورث الفقر ، وینقص العمر واما التی فی الآخره :فانه یوجب سخط الرب ،و سوء الحساب ، والخلود فی النار»(خصال صدوق ج1 ص320):
«ای گروه مسلمانان!از زنا بپرهیزید که در آن شش خصلت (واثر سوء)وجود دارد : سه در دنیا وسه در آخرت . اما آن سه که در دنیا است جمال و زیبایی را می برد، وپریشانی وتنگدستی می آورد وعمر را کوتاه میکند. اما آن سه که در آخرت است :موجب خشم خدا،بدی حساب وخلود در آتش دوزخ گردد».
همچنین پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله در روایتی دیگر می فرماید:«اذا ظهر الزنا من بعدی کثر موت الفجاءة»:
هرگاه پس از من زنا شایع شد مرگ ناگهانی بسیار می گردد(اصول کافی ج4 ص 81)
و نیز در روایت آمده پنج چیز است که اگر به آنها رسیدید از آنها به خدا پناه ببرید که یکی از آنها زنا می باشد می فرماید:«….هرگز در میان مردمی زنا شایع نشود آن را آشکار سازند جز آنکه در میان آنها طاعون ودردهایی که در میان گذشتگانشان سابقه نداشته است شایع شود…»(اصول کافی ج4 ص81)

4- آزار پدر ومادر عامل کوتاهی عمر

یکی از گناهانی که موجب کوتاهی عمر می شود آزار پدر ومادر است. در قرآن آیات زیادی درباره احسان به پدر و مادر واحترام به آنها وارد شده تا جایی که در برخی آیات مثل آیه 83 بقره ،36 نساء،151 انعام 23 اسراء و…بعد از دعوت به توحید وشکر پروردگار امر به احسان به والدین و قدردانی از آنها شده است .امام صادق علیه السلام می فرماید:
«نعوذ بالله من الذنوب التی تعجل الفناء وتقرب الآجال وتخلی الدیار ،وهی قطیعة الرحم والعقوق وترک البر»:
پناه می برم به خدا از گناهانی که در نابودی شتاب میکنند و مرگ ها را نزدیک می سازد و خانه را بی خانمان می کنند وآنها عبارتنداز :قطع رحم ،آزردن والدین ودست کشیدن از احسان ونیکی .(اصول کافی ج4 ص184)
در حدیثی دیگر رسول خدا صلی الله علیه وآله می فرماید:
« سه گناه است که در کیفر آن (در دنیا)شتاب شود وبه روز قیامت نیفتد : نافرمانی وآزردن پدر ومادر ، ستم بر مردم وکفران احسان ونیکی(یعنی ترک احسان ونیکی)».(امالی شیخ طوسی ج2 ص13)
اینها مهمترین گناهانی است که در کوتاهی عمر ومرگهای ناگهانی وبد نقش بسزایی دارد.
Tags:معاد شناسي