تقوا چيست؟

تقوا به معناي حفظ کردن خويشتن از چيزي است که انسان از آن مي ترسد. اين واژه از ريشه وقي گرفته شده است که به معناي حفاظ و سپر است. انسان براي آن که خود را از زيان جنگ حفظ کند و آثار شمشير و نيزه و تير را از خود دفع سازد تن را به سپر مي سپارد تا وي را نگه دارد و آسيبي به وي نرسد.
تقوا در اصطلاح شرعي به معناي نگه داري نفس از چيزي است که موجب گناه مي شود و گرفتار خشم و غضب الهي مي گردد. براي دست يابي به مقام تقوا و رهايي از خشم الهي شخص مي بايست از هر آن چه خداوند از آن بازداشته است پرهيز کرده و به هر چه فرمان داده انجام دهد. بنابراين تعريف تقوا به ترک و پرهيز از آن چه نهي کرده و بازداشته است، تعريف جامع اي نيست؛ چنان که ترجمه و برگردان آن به پرهيز و پرهيزگاري بيانگر معنا و مفهوم قرآني آن نمي باشد؛ حتي اگر در اين تعريف پرهيزگاري را به معناي ترک برخي مباحات نيز معنا کرده و ترک آن را کمال تقوا قرار دهيم؛ زيرا تقوا در حقيقت، چيزي جز حرکت در راه راست و صراط مستقيم نيست که اين راه دربردارنده همه آن چيزي است که ما از آن به دين ياد مي کنيم؛ از اين رو مي توان تقوا را در اصطلاح و فرهنگ قرآني به معناي عمل به دين دانست و يا پا از اين فراتر نهاده و تقوا را به معناي دين داري در حوزه ايمان و عمل دانست. بنابراين مي توان گفت که در مفهوم قرآني تقوا در همان معناي دين داري به کار رفته است و متقي در نهايت همان دين دار است که در حوزه هاي مختلف خود را به اشکال گوناگوني نشان مي دهد.