هرساعت از “شبانه روز” متعلق به کدامیک از “ائمه اطهار"(ع) است؟
طبق روایات هر ساعت از شبانه روز متعلق به یکی از ائمه اطهار است که برای توسل به ایشان مناسب است این ساعات را بدانیم.
به گزارش خبرنگار معارف باشگاه خبرنگاران،

1- ساعات آخر شب ، یک ساعت قبل از طلوع فجر توسّل به حضرت زهرا (علیه السلام ) : به جهت رحمت و مغفرت .

2- از طلوع فجر تا طلوع آفتاب ، ساعت توسّل به جناب امیرالمؤمنین علی ( علیه السلام ) : برای رفع ظلم ، انتقام و دفع مکر .

3- از طلوع آفتاب ساعت توسّل به امام حسن ( علیه السلام ) : برای رفع ظلم ، انتقام و دفع مکر .

4- از ساعت سوّم ، از تابش شعاع خورشید تا بلند شدن روز ، مختص به امام حسین ( علیه السلام ) : به جهت رحمت و مغفرت الهی .

5- ساعت بعدی ، از بلند شدن روز است تا زوال آفتاب ، توسّل به امام سجّاد (علیه السلام ) : ایمنی یافتن از شرّ سلطان جائر و شیطان و معزز بودن در نظر سلطان .

6- از اوّل زوال تا هشت رکعت نماز نافله ظهر ، توسّل به امام باقر ( علیه السلام ) : به جهت توفیق کسب علم و معرفت

7- از چهار رکعت مانده به نماز ظهر تا وقت نماز ظهر ، زمان توسّل به امام صادق ( علیه السلام ) : به جهت توفیق یافتن بر وظایف و عبادات و اداء سُنن و ترک محرّمات .

8- از ساعت هفتم و بعد از فارغ شدن از نماز ظهر تاچهار رکعت از نافله عصر ، زمان توسّل به امام موسی بن جعفر ( علیه السلام ) : برای شفای امراض وبیماری و دفع امراض باطنی و ظاهری .

9- ساعت هشتم از چهار رکعت نافله عصر است تا فراغ از نافله عصر ، توسّل به امام رضا ( علیه السلام ) : برای سلامتی در سفر - چه دریا و چه خشکی - و رسیدن به وطن و خلاصی از غم و اندوه و غربت.

10-از ساعت نهم بعد از فراغ از نماز عصر تا انقضای سه ربع ، زمان توسّل به امام جواد ( علیه السلام ) : برای یافتن گنج ، قناعت و رسیدن به نعمت های پی در پی و توانگری و بخشش .

11-ساعت دهم ، از ابتدای ربع آخر روز است تا یک ساعت به زردی آفتاب که زمان توسّل به امام علی النقی ( علیه السلام ) است : از برای استعانت بر اداء حقوق اخوات از مؤمنین و مؤمنات و رد مظالم .

12- قبل از زردی آفتاب زمان توسّل به امام حسن عسگری ( علیه السلام ) : از برای درست شدن کارهای دینی و دنیوی و غلط نشدن آن و مسرور بودن در همه اوقات.

13- از زردی آفتاب تا غروب زمان توسّل به امام عصر ( عجل الله تعالی فرجه شریف ) : به جهت پیروزی یافتن و ظفر بر اعداء در جنگ و … و اداء قرض و روی نمودن فتوحات .

(منابع:منتهی الآمال-جلاء العیون-جنات الخلود)

چگونه نصیحت کنیم؟
 

امام جواد علیه السلام فرمودند:

مَن وَعَظَ اَخاهُ سِرًّا فَقَد زانَهُ، ‌وَ مَن وَعَظَ عَلانیةً فَقَد شَأنَهُ؛

هر کس برادرش را پنهانی پند دهد، ‌او را آراسته است. و هر که او را آشکارا موعظه کند، ‌بدنام و بی آبرویش کرده است.

کشف الغمّه، ‌ج2، ص 350

شرح حدیث:
موعظه کردن برادر دینی، یک وظیفه ی اخلاقی است.

پذیرفتن پند و موعظه ی دیگران هم، ‌یک رفتار اجتماعی است.

اما روش نصیحت و پند مهم است. هر کس آبروی خود را دوست دارد و می خواهد شخصیت او محفوظ بماند.

موعظه و انتقاد آشکار و پیش دیگران، گاهی به جای اثربخشی، کینه و کدورت و عناد می آورد.

نصیحتگر، اگر واقعاً دلسوز است و به قصد اصلاح به کسی تذکّر می دهد، خوب است که به خود طرف بگوید تا آبرویش محفوظ بماند و در رفع عیب بکوشد. بجز این، انتقاد کردن پیش چشم دیگران و تذکر دادن، آبروی فرد را می برد.

امام علی علیه السلام می فرمایند:«نُصحُکَ بَینَ الملأ تقریعٌ»نصیحت کردن تو در میان جمع، کوبیدن و تحقیر است.(غرر الحکم، حدیث 9966.)

مثل آینه باشیم،که عیب افراد را به خودشان نشان می دهد.

منبع: حکمت های تقوی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام جواد علیه السلام)، جواد محدثی.

امام جواد علیه السلام:

 اَلمُؤمِنُ یَحتاجُ إلی ثَلاثِ خِصالٍ: تَوفیقٍ مِنَ اللهِ، وَ واعِظٍ مِن نَفسِهِ وَ قَبُولٍ مِمَّن یَنصَحُهُ؛

مؤمن نیازمند سه خصلت است: توفیق از سوی خداوند، واعظی از درون خود، ‌پذیرش نسبت به کسی که او را پند می دهد.

تحف العقول، ص 457

شرح حدیث:
«توفیق» زمانی حاصل می شود که همه ی اسباب و عوامل برای رسیدن به هدف و تأمین خواسته ها، ‌فراهم و هماهنگ باشد.

توفیق دهنده ی اصلی خداوند است. پیامبران الهی با هم با گفتنِ «و ما توفیقی اِلّا بالله»، فراهم شدن برنامه ها و عوامل هدایت بشر را از سوی خدا می دانستند. این نگاه توحیدی، سبب می شود انسان بیش از آن که به فکر و نیروی خودش تکیه داشته باشد، به توفیق الهی و سبب سازی پروردگار اعتماد کند، زیرا همه ی عوامل در دست اوست.

«واعظ درونی» نیاز دیگر مؤمن است.

عقل و وجدان، یک چراغ باطنی است که خوبیها را به انسان نشان می دهد و اگر خلاف و بی خردی کرد، او را ملامت می کند.

در روایات است: کسی که از درون خود، ‌واعظ و پند دهنده ای نداشته باشد، ‌اندرزهای دیگران چندان سودی به او نمی رساند. بیداری فطرت و فعال بودن وجدان، نقش عمده ای در اصلاح شخص و بازداشتن او از جرم و گناه دارد.

«نصیحت پذیری» سومین نیازی است که در این حدیث مطرح است.

تواضع در آن است که اگر کسی خیرخواهانه انتقادی کرد و موعظه و پندی داد، ‌بپذیریم.

گشودن آغوش باز به روی پندهای آموزنده و هشدارهای دلسوزان، نشانه خردمندی و عاقبت اندیشی است.

هم از خداوند، توفیق بطلبیم، ‌

هم چراغ وجدان را در درون خود روشن نگه داریم،

هم پند دیگران را به گوش جان بشنویم و بپذیریم.

امام جواد علیه السلام فرمودند:

فَسادُ الأخلاقِ بِمُعاشَرَةِ السُّفَهاء، وَ صَلاحُ الأخلاقِ بِمُنافَسَةِ العُقَلاء؛

تباهی اخلاق‌، به سبب معاشرت با سفیهان است، و بهبود اخلاق به سبب همنشینی و انس با خردمندان است.

کشف الغمّه، ج2، ‌ص349

شرح حدیث:
روح و اخلاق انسان، رنگ پذیر است.

اگر حضور در مکان متعفّن، ‌ما را بدبو می کند، حضور در گلستان و فضای معطّر هم ما را خوشبو می سازد. همچنان که از محیط پیرامون خود و اشیای آن رنگ و تأثیر می پذیریم، خلق و خوی نیک و بد دیگران هم در ما اثر می گذارد.

این که گفته اند:

تو اول بگو با کیان زیستی          پس آنگه بگویم که تو کیستی

به یک حقیقت جاودان و فراگیر اشاره دارد.

همنشینی با افراد بی خرد و نادان، ‌انسان را در سطح فکر، طرز گفتار، شیوه ی رفتار، نوع زندگی و ارتباط با مردم، با آنان هماهنگ می سازد. انس و همنشینی با عاقلان نیز، ‌رفتار و گفتار انسان را متین و سنگین می کند.

همچنان که افراد علاقمند به سلامت و تندرستی، مراقب غذا و هوا و تنفّس و بدن خویش هستند، علاقه مندان به «سلامت روح»، «صلاح اخلاق» هم برای معاشرتهای خود حد و حریمی قایلند و با هر کس رفیق نمی شوند و با هر گروه، مجالست نمی کنند.

هم باید نسبت به «دایره ی همنشینان خود» دقت و مراقبت داشت و هم نسبت به دوستان و رفقای فرزندان، حساسیّت نشان داد و بر آن نظارت نمود، ‌زیرا تغییر رفتار و گرایش به مفاسد و ضعیف شدن ایمان و اخلاق فرزندان، گاهی در اثر دوستان ناباب است.

منبع: حکمت های تقوی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام جواد علیه السلام)، جواد محدثی.